بررسی مزیت نسبی محصولات عمده زراعی در الگوی کشت در استان خراسان جنوبی مطالعه موردی شهرستان نهبندان

مزیت نسبی به عنوان اصلی که هم در برنامه ریزی های تولید و هم در برنامه ریزی های تجاری کاربرد وسیعی دارد، حائز اهمیت می باشد. بررسی مزیت نسبی محصولات کشاورزی نیز امکان برنامه ریزی اقتصادی کلان را برای استفاده بهینه از منابع و امکانات موجود بخش کشاورزی فراهم می سازد. در این تحقیق با توجه به مدل برنامه ریزی خطی هکشراوهلین یک مدل برنامه ریزی خطی بسط داده شده پیکانی برای هر یک از دهستان های شهرستان نهبندان استفاده شد. نتایج محاسبه شاخص های مزیت نسبی محصولات زراعی در سه دهستان نه، شوسف و میغان نشان داد که همه محصولات سه دهستان به جز محصول ارزن در دهستان شوسف دارای مزیت نسبی در تولید می باشند. نتایج برآورد مدل برای شهرستان به تفکیک دهستان نشان داد که همه مناطق نمی توانند از یک الگوی خاص تبعیت کنند. زیرا هر یک از دهستان ها شرایط خاص خود را داشته و ترکیب کشت محصولات، مقدار مصرف نهاده ها و عملکرد در دهستان های مختلف متفاوت می باشد. سود حاصل از برآورد مدل با قیمت های سایه ای در مقایسه با سود در حالات فعلی و بازاری بیشتر می باشد. نتایج تحقیق نشان داد تعیین الگوی کشت طبق مزیت نسبی با استفاده از مدل برنامه ریزی خطی و قیمت های سایه ای، در دهستان نه، 27/20%، در دهستان شوسف، 25/16% و در دهستان میغان، 07/1%، به سود فعالیت های زراعی اضافه می نماید. همچنان نتایج نشان داد که در اثر کاهش آب در محدوده مجاز در سه دهستان نه، شوسف و میغان سود برنامه به ترتیب به میزان 3207110، 233730 و 100723 تومان کاهش یافته است. محصولات پنبه، سورگوم و جو در دهستان شوسف، سورگوم و جو در دهستان نه و جو و ارزن در دهستان میغان با وجود داشتن مزیت نسبی تولید در الگوی کشت بهینه وارد نشده اند. قرار نگرفتن این محصولات در الگوی کشت به علت وجود محدودیت در منابع تولید می باشد.